T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
KONYA / SEYDİŞEHİR - Cumhuriyet İlkokulu
6 Mart 2021 Tarihinli Resmi Gazetede yayımlanan 2021/6 sayılı genelge ile "2021 Mehmet Âkif ve İstiklâl Marşı Yılı" olarak ilan edilmiştir.
Mehmet Âkif Ersoy, 1873 yılının Aralık ayında, İstanbul'un (Fatih) Sarıgüzel semtinde doğdu. Babası, Mehmet Tahir Efendi, oğluna ebced hesabıyla doğum tarihini belirten "Ragif" adını verdi (hicri 1290) ve vefatına kadar onu bu adla çağırdı. Ancak bu isim, yaygın olmadığı ve güç söylendiği için annesi ve yakın çevresi, daha bilinen bir ad olan "Âkif"i kullandılar.
Mehmet Âkif, dört yaşlarındayken, Fatih'te Emir Buhârî Mahalle Mektebi'nde başladığı ilköğrenimini Fatih'teki iptidâî Mektepte (ilkokul) tamamladı. Ortaöğrenimine Fatih Merkez Rüştiyesi'nde devam etti (1882-1887). Dil derslerine büyük ilgi duyan Mehmet Âkif, rüştiyedeki (ortaokul) eğitimi sırasında, özel öğretmenlerden Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı.
Rüştiye'yi(ortaokul) bitirdikten sonra dönemin gözde okullarından Mekteb-i Mülkiye (Siyasal Bilgiler Fakültesi)'nin âli kısmında bir müddet okudu ancak babasını kaybedince Halkalı'daki Baytar Mekteb-i Âli (Veterinerlik Fakültesi)'ne parasız yatılı olarak girdi ve bu okulu birincilikle bitirdi.
1893 yılında "Ziraat Nezâreti Umur-u Baytâriye Şubesi"nde (Ziraat Bakanlığı Veterinerlik İşleri) göreve başladı. "Umur-u Baytâriye Müdür Muavini"(Veterinerlik İşleri Müdür Yardımcısı) olarak sürdürdüğü görevinden 1913 yılında istifa etti.
Baytarlığa başladığı ilk yıllarda bile, mesleğinden çok, şairliği ile tanınan Mehmet Âkif, öğretmenlik hayatına 1906'da Halkalı Baytar Mektebi'ne "kitâbet-i resmîye" (resmî yazışma usulü) dersi hocalığı ile başladı. 1908'den sonra ise Edebiyat Fakültesi ile Dârülhilâfe Medresesi'nde "Osmanlı Edebiyatı" hocalığında bulundu.
Mehmet Âkif, 1920'de Burdur milletvekili seçildi. 1921 yılında açılan milli marş yarışmasına, "para ödülü almamak" koşuluyla katılmayı kabul etti ve orduya ithaf ettiği şiiri, 12 Mart 1921 günü milli marş olarak kabul edildi. Ödül olarak verilen 500 lirayı Hilal-i Ahmer (Kızılay) bünyesinde, kadın ve çocuklara iş öğreten ve cepheye elbise diken Darü'l-Mesâi Vakfına (İş Evi) bağışladı.
1923 yılında Abbas Halim Paşa'nın daveti üzerine Mısır'a gitti. 1929 - 1936 yılları arasında Kahire'deki "Câmiü'l-Mısriyye" Üniversitesi'nde, Türkçe öğretmenliği yaptı. 17 Haziran 1936'da İstanbul'a dönmeye karar verdi. 27 Aralık 1936 tarihinde hayatını kaybetti ve Edirnekapı Mezarlığı'na defnedildi.
Şairin Safahat genel adı altında toplanan şiirlerini içeren yedi kitabının ilk yayım tarihleri şöyledir:
Safahat (1911): 44 şiir, 3084 mısra.
Süleymaniye Kürsüsünde (1912): Bir şiir, 1002 mısra.
Hakkın Sesleri (1913): 10 şiir, 482 mısra.
Fatih Kürsüsünde (1914): Bir şiir, 1692 mısra.
Hatıralar (1917): 10 şiir, 1314 mısra.
Asım (1924): Bir şiir, 2292 mısra.
Gölgeler (1933): 41 şiir, 1374 mısra.
7 Kasım Bin Dokuz Yüz Yirmi tarihinde gazetelere ilan verilerek bir ulusal marş yarışması yapılacağı duyurusu yapıldı. Seçilen marşın sahibine ödül olarak 500 lira verilecekti. Bu, o dönem için gerçekten büyük bir ödüldü.
Yarışmaya toplam 724 şiir katıldı. Yarışmaya katılanlar arasında mecliste bulunan ünlü şair ve yazarlar da vardı. Fakat komisyonda yapılan incelemede millî marş olmaya uygun hiçbir eserin olmadığı görüldü. Dönemin Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey, yarışmaya dönemin vatan, millet şiirleriyle ünlü Mehmet Âkif Ersoy'un katılmadığını gördü. Araştırınca bunun nedenini öğrendi.
Mehmet Âkif millete ait olan bir ulusal marşın para karşılığı yazılamayacağını düşünüyordu. Hamdullah Suphi Bey, bir mektup yazıp Mehmet Âkif'ten yarışmaya katılmasını istedi; para ödülünü kaldıracağını belirtti. Mehmet Âkif Ersoy, bunun üzerine "Kahraman Ordumuza" ithaf ederek on kıtadan oluşan marşı yazdı. 1 Mart Bin Dokuz Yüz Yirmi Bir'de İstiklâl Marşımız mecliste dört defa okundu ve ayakta alkışlandı. 12 Mart Bin Dokuz Yüz Yirmi Bir'de milletimizin millî marşı olarak kabul edildi.
Mehmet Âkif Ersoy, "Safahat" adlı şiir kitabına, kendisi yazdığı halde İstiklâl Marşı'nı almamıştır. Nedeni sorulduğunda da "O, benim değil milletin malıdır." demiştir. İstiklâl Marşı Osman Zeki Üngör tarafından bestelenmiştir.
Metin ÖZDAMARLAR
